مطالعات زمین شناسی مهندسی ساختگاه سد سنگ سفید

در این پژوهش، مسائل زمین شناسی مهندسی موثر بر رفتار مهندسی توده های سنگی، خصوصاً در محل احداث سد سنگ سفید مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، تخمین پارامترهای مقاومتی توده سنگ، برآورد مدول تغییر شکل پذیری توده سنگ وتخمین ظرفیت باربری پی سنگ سد سنگ سفید بوده است. این سد که از نوع سنگریزه ای با هسته رسی می باشد بر روی رودخانه روان احداث خواهد شد. هدف از احداث آن تامین آب اراضی کشاورزی پایین دست سد می باشد. ساختگاه سد سنگ سفید در 24 کیلومتری شمال غرب شهر همدان و در 16 کیلومتری جنوب غرب شهرستان بهار قرار دارددر این پژوهش، به منظور بررسی وضعیت لرزه زمین ساخت گستره طرح، گسله های اساسی و لرزه زا تا شعاع 100 کیلومتری مورد ارزیابی قرار گرفته اند. بر اساس نتایج روش تحلیلی برآورد خطر زلزله، مهمترین سرچشمه لرزه زا در ساختگاه سد سنگ سفید، خطواره اسدآباد می باشد. این گسل می تواند بیشینه شتاب افقی برابر g4/0 به سد اعمال نماید. مطالعات درزه نگاری در تکیه گاه راست و چپ محور سد نشان می دهد که توده سنگ شیستی حاوی چهار دسته درزه اصلی می باشد که یک دسته درزه مربوط به تورق شیست است. با توجه به مطالعات صورت گرفته حرکت آب های زیرزمینی از سمت جناحین به طرف رودخانه بوده و هیچگونه شرایط غیر عادی در وضعیت سطح آب زیرزمینی مشاهده نمی شود. بررسی های زمین شناسی مهندسی بعمل آمده در ساختگاه سد شامل برداشت های صحرایی، تهیه نقشه زمین شناسی، کاوش های زیر سطحی شامل حفر 8 گمانه همراه با مغزه گیری، ثبت مشخصات مغزه های حفاری، انجام آزمایش نفوذ پذیری لوژن و انجام آزمایش های مکانیک سنگ بر روی تعدادی از نمونه های مغزه های حفاری می باشد. نتایج آزمایشات فشار آب (wpt) نشان می دهد که نفوذ پذیری توده سنگ از کمتر از یک واحد لوژن تا 15 لوژن متغیر است و در کل ساختگاه سد، مقدار نفوذپذیری خیلی کم می باشد. میانگین شاخص کیفی توده سنگ (rqd) در طول گمانه ها برای توده سنگ شیستی 20 درصد بوده که نشان دهنده رده بسیار ضعیف در رده بندی دیر می باشد. میانگین امتیاز رده بندی ژئومکانیکی توده سنگ (rmr) برابر 35 بدست آمده که در رده سنگ های ضعیف طبقه بندی می گردد. همچنین میانگین امتیاز رده بندی q برای محل طرح 1/1 محاسبه گردیده است که در کلاس سنگ های ضعیف واقع می شود. بر اساس رده بندی هایdmr نیز توده سنگ در رده متوسط تا ضعیف قرار می گیرد. پارامترهای مقاومتی توده سنگ بر اساس معیار هوک و براون (2002) با بکارگیری نرم افزار rock lab تعیین گردیده اند. مدول تغییر شکل پذیری توده سنگ بر اساس معادلاتی که کمترین rmse را دارا می باشند، برآورد شده است. مخزن سد از نظر آب بندی دارای شرایط مطلوبی می باشد و به دلیل شیب ملایم توپوگرافی هیچگونه ناپایداری در دیواره های آن مشاهده نشده است.